هفته مازندران| شیفتگی مردمان علوی تبار مازندران به اهل بیت طاهرین

مردمان دیار علویان همواره نقش پر‌رنگی در وقایع مهم داشته‌اند. عشق و ارادت آنان به خاندان اهل‌بیت طاهرین همواره در تمام طول تاریخ وجود داشته و وجود بقاع متبرکه و امام‌زادگان، نمونه بارزی از ارادت قلبی و ارادی مردم این پهنه سبز به نوادگان پیامبر بوده است. عشقی که باعث شده نخستین حکومت علوی شیعی در ایران به خواست و اراده مردم مازندران پایه‌ریزی شود و هنوز بعد قرن‌ها با ثبات ماند.

قرن‌ها پیش در 14 آبان سال 243 شمسی مصادف با عید سعید فطر 250 هجری قمری، مردم مازندران با حسن‌بن‌زید علوی، یکی از نوادگان امام حسن‌مجتبی (ع)، بیعت کرده و نخستین حکومت علوی شیعی را تاسیس کردند. واقعه مهم تاریخی که به خواست و اراده قلبی مردم این سرزمین بوده و هیچ‌گونه جَبری در کار نبوده است. از این رو مازندران را دیار علویان می‌نامند.

دیار مردمانی که شیفتگی به خاندان پیامبر و اقتدا به مولا علی (ع )در خونشان نهادینه شده و این تعصب ذاتی یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخی در تاریخ تشیع و ایران را رقم زده است. در اواخر دهه هشتاد بود که با تلاش شورای فرهنگ عمومی مازندران و چند تن از پژوهشگران حوزه بومی و محلی، 14 آبان ماه به عنوان روز ملی مازندران در تقویم ثبت شد و از این روز به عنوان آغازگر هفته مازندران نیز یاد می‌شود.

فریده یوسفی زیرآبی یکی از پژوهشگرانی که در ثبت این روز به‌عنوان روز ملی مازندران نقش موثری داشته است در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: ریشه برپایی حکومت شیعی بدین صورت بوده که در دوره تاریخی، مردم مازندران که از کارگزاران حکومت طاهریان به تنگ آمده بودند، تصمیم گرفتند برای رهایی از آن وضعیت و نجات خود به محمدبن ابراهیم علوی مراجعه کنند.مردم از او درخواست کردند حکومت علوی تشکیل دهد و آنان را از قید طاهریان نجات دهد.او در پاسخ به مردم گفت که از پس این امر مهم برنمی‌آیم و دامادم حسن‌بن‌زید که در ری است می‌تواند شما را یاری دهد.

این پژوهشگر حوزه بومی و محلی گفت: حسن‌بن‌زید به دعوت مردم تبرستان به منطقه آمد و در جایی به نام دشت کجور، تبرستانی‌ها با وی بدعت کردند.این شخص به همراه یارانش به نواحی کوهستانی کجور رفتند و پس از اقامه نماز عید فطر از کوه پایین آمدند.

وی ادامه داد: زیدیان آمل، ساری و گرگان و سایر شهرهای مازندران را به حکومت خود در آورند و نوزده سال در مازندران حکومت کردند. 

این نویسنده و شاعر که در ثبت این روز در تقویم نقش داشته است درمورد چگونگی ثبت این روز، خاطرنشان کرد: سال 85 یا 86 بود که دعوت‌نامه‌ای از سوی شورای فرهنگ عمومی استان به بنده و آقایان سیروس مهدوی و حسین اسلامی ارسال شد به منظور انتخاب روز مازندران و تصویب آن در تقویم کشور. جلسات زیادی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد و همه روزهای مهم تاریخی، ملی و مذهبی را مرور کردیم.

ناشر انتشارات شلفین ادامه داد: در نهایت به روز 14 آبان 243 هجری شمسی مصادف با 25 رمضان 250 قمری رسیدیم.این تاریخ مصادف بود با برپایی اولین حکومت شیعی در غرب مازندران توسط حسن‌بن‌زید علوی.پس از بحث و گفت‌وگو فراوان برای تطبیق تاریخ، نفر چهارم یعنی آقای نصرالله هومند، اندیشمند منجم از غرب استان به گروه اضافه شد و از آن تاریخ این روز به روز مازندران معروف شد.

این زبان‌شناس با بیان اینکه روز مازندران به عنوان هفته فرهنگی استان تبدیل شده است، گفت: این روز به عنوان هفته فرهنگی استان تبدیل شده و کارشناسان این حوزه هرسال با حضور در مدارس و دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی ضمن ارائه فرهنگ،هنر و تمدن این مرز و بوم، در راستای تقویت آموزش زبان و فرهنگ عمومی نیز تلاش می‌کنند.اما امسال باتوجه به شرایط بهداشتی جامعه، در فضای مجازی به رسالت فرهنگی خویش عمل می‌کنند.

یوسفی، نقش خانواده‌ها در انتقال فرهنگ بومی را بسیار مهم برشمرد و بیان کرد: آنچه که مهم است، نقش خانواده‌ها در انتقال فرهنگ بومی بسیار مهم بوده و امیدوارم باتوجه به تعطیلی مدارس پدران و مادران، فرزندانشان را به سمت یادگیری و حفظ و حراست داشته‌های فرهنگی سوق دهند.

تاریخ کهن دیار علویان،جلوه‌های ویژه‌ای از فرهنگ غنی مردمان آن دارد. گذشتگانی که در تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین حماسه های نابی خلق کرده و درس ولایت‌پذیری به همگان داده‌اند. دیار علویان نامش را مدیون مردمان پاک سرشت و حق طلبی است که همواره پیشگام خلق حماسه و رشادت‌های ماندگار بوده‌اند. جای جای این سرزمین بوی ناب اصالت می‌دهد. اصالتی که ریشه در خون دلیرمردان و شیرزنان دوانیده است.

هفته مازندران یادآور میراث ماندگاری است که امروز به ما رسیده و آنچه در این بین مهم هست پاسداشت روزها و آئین‌های غنی و کهن مازندران در جامعه کنونی به منظور حفظ و زنده نگه داشتن بخش‌های مهم تاریخ این سرزمین است.